Jak pozbyć się kleszczy z ogrodu? Zwalczanie kleszczy w ogrodzie
Kleszcze to jedne z najgroźniejszych pasożytów, jakie mogą pojawić się w Twoim ogrodzie. Ich ukąszenie może skończyć się nie tylko rumieniem, ale też poważnymi chorobami jak borelioza, babeszjoza czy kleszczowe zapalenie mózgu. I choć wyglądają niepozornie, to potrafią skutecznie zrujnować zdrowie ludzi i zwierząt. W szczególności problem narasta, bo co trzeci kleszcz w Polsce przenosi przynajmniej jeden groźny patogen, a coraz częściej kilka naraz.
Tak więc zwalczanie kleszczy w ogrodzie to nie opcja, tylko konieczność. Szczególnie jeśli dbasz o swoją rodzinę, z którą chcesz spędzać spokojne, ciepłe wieczory na tarasie lub podróżować. Dobra wiadomość? Możesz skutecznie ograniczyć ich obecność bez wycinki ogrodu i lania chemii gdzie popadnie.
Czego dowiesz się z tego artykułu?
● Gdzie kleszcze chowają się w ogrodzie i co je przyciąga?
● Co stosować na kleszcze?
● Kiedy i jak często stosować opryski?
● Jak chronić dzieci i zwierzęta przed ukąszeniem?
Przeczytaj też jak się chronić przed kleszczami, jakie są środki ochrony osobistej - TUTAJ!
Gdzie złapać kleszcza? Jak kleszcze atakują?
Kleszcze nie skaczą ani nie latają - polują z zaskoczenia. Najczęściej zaczajone na źdźbłach trawy, krzewach lub leśnym podszyciu, wyciągają przednie odnóża i czekają na ofiarę. Ich „radar”, czyli narząd Hallera, pozwala wykryć ciepło, pot i ruch. Gdy więc wyczują zbliżające się zwierzę lub człowieka, błyskawicznie zaczepiają się o sierść, ubranie lub skórę za pomocą haczykowatych pazurków.
Najczęściej łapiemy kleszcza w wysokiej trawie, przy krzewach i na obrzeżach ścieżek. To właśnie tam czyhają – zwłaszcza w miejscach wilgotnych i zacienionych. Szczególnie uwielbiają gęste zarośla, obrzeża lasów, niekoszone trawniki, ściółkę pod drzewami i przestrzenie między tujami. W ogrodach szczególnie chętnie przebywają w okolicach kompostowników, drewutni czy stert liści.
Do ogrodu trafiają zazwyczaj „autostopem” na zwierzętach. Psy, koty, jeże, kuny, a nawet ptaki mogą przynieść kleszcze na swoim ciele i rozsiać je po naszym terenie. Jeśli ogród odwiedzają gryzonie lub bezpańskie zwierzęta, warto mieć się na baczności. W takich warunkach nawet dobrze utrzymana posesja może stać się siedliskiem pasożytów.
Jak poważny problem stanowią kleszcze?
Kleszcze są jednym z najgroźniejszych zagrożeń biologicznych w ogrodzie. Ich ukąszenie może wydawać się niepozorne, ale skutki bywają dramatyczne. Przenoszą groźne choroby: boreliozę, babeszjozę, kleszczowe zapalenie mózgu czy anaplazmozę, a część z nich dotyka także zwierząt domowych. Co gorsza, kleszcze często są nosicielami więcej niż jednego patogenu, co zwiększa ryzyko tzw. koinfekcji.
Statystyki są alarmujące, bo liczba zachorowań po ukąszeniach kleszczy rośnie z roku na rok. Między 2004 a 2016 rokiem liczba przypadków wzrosła trzykrotnie, a obecnie szacuje się, że nawet co trzeci kleszcz w Polsce jest zarażony chorobotwórczymi drobnoustrojami. Coraz łagodniejsze zimy i rozwój terenów zielonych wokół miast tylko przyspieszają ten proces.
Dodatkowo im gorszy stan posesji, tym większe zagrożenie. W dobrze zabezpieczonych ogrodach ryzyko rozprzestrzeniania się kleszczy jest ograniczone. Problem zaczyna się tam, gdzie łatwy dostęp mają dzikie zwierzęta, gryzonie i bezpańskie koty. Stare, dziurawe ogrodzenia, drewno składowane przy domu, nieutrzymywane altanki - to wszystko zachęca szkodniki do osiedlania się w pobliżu. A tam, gdzie szkodniki, tam prędzej czy później pojawią się także kleszcze.
Jak pozbyć się kleszczy w ogrodzie?
Kleszcze lubią wilgoć i obszary zacienione. Ograniczanie takich siedlisk na terenie ogrodu i jego większa ekspozycja na nasłonecznienie zmniejsza ilość siedlisk dogodnych do przetrwania dla kleszczy. Zlikwiduj niepotrzebne, zalegające pryzmy liści i ściółki. Drewno opałowe dobrze składować w nasłonecznionym miejscu kilka metrów od domu. Drewno powinno być również składowane tak, by nie przylegało bezpośrednio do podłoża (np. na paletach). Modyfikacje siedlisk powinny obejmować głównie obszary odwiedzane przez zwierzęta domowe i członków rodziny, niekoniecznie całą posiadłość.
Stosowane zgodnie z instrukcjami na etykiecie produktu środki owadobójcze pomagają wytępić kleszcze. Służą do tego preparaty na kleszcze w ogrodzie. Oprysk na kleszcze przygotowuje się ze środka owadobójczego w koncentracie. Przygotowany według instrukcji roztwór rozprowadza się po ogrodzie opryskiwaczem ciśnieniowym.
Skuteczne działanie cypermetryny i innych pyretroidów tj. permetryny, alfa-cypermetryny, tetrametryny, deltametryny czy etofenproksu na zwalczanie kleszczy zostało dowiedzione wieloma badaniami*. Oprysk na kleszcze przy użyciu tych substancji czynnych pozwala znacząco ograniczyć liczebność kleszczy. Środki te co najważniejsze działają na kleszcze na każdym etapie rozwoju. Powodują wysoką śmiertelność u larw kleszczy (nimf), dorosłych kleszczy jak również niszczą jaja uniemożliwiając wylęg nowych osobników. Dla uzyskania wzmocnionego efektu mogą występować w połączeniu ze sobą.
Co odstrasza kleszcze? Rośliny odstraszające kleszcze.
Naturalne sposoby na kleszcze w ogrodzie stanowiące uzupełnienie sprawdzonych i skutecznych działań profesjonalnych to rośliny odstraszające kleszcze. Do roślin zaliczanych do tych o właściwościach odstraszających kleszcze należą:
● Wrotycz pospolity
● Kocimiętka Faassena
● Lawenda wąskolistna
● Rozmaryn lekarski
● Złocień dalmatyński
Naturalny oprysk na kleszcze - jak działa i czy warto?
Na rynku ostatnio pojawia się coraz więcej naturalnych środków do zwalczania kleszczy w ogrodzie. Preparaty te wykorzystują zjawisko mechanicznego zwalczania kleszczy. Mogą to być opryski oparte o silikony lub substancje pochodzenia organicznego. Dość powszechnym produktem jest olej rydzowy na kleszcze. Nie jest to zwyczajny olej spożywczy. Olej rydzowy znany w kuchni nie nadaje się do oprysków.
Inną grupą są środki silnie odstraszające kleszcze. Zawierają one wyciągi z roślin i olejki, których kleszcze nie znoszą. Mogą służyć jako osobny środek do zwalczania kleszczy w ogrodzie lub jako preparat wspomagający tradycyjne opryski owadobójcze. Wówczas stosuje się je między opryskami owadobójczymi.
Należy pamiętać że większość preparatów na kleszcze z uwagi na niską odporność na wysokie temperatury i zmywanie przez wodę ma działanie doraźne. Oznacza to, że preparat zabija kleszcze, które znajdują się na danym obszarze w momencie wykonywaniu oprysku. Ma to jednak tę niewątpliwą zaletę że już po kilku godzinach z ogrodu mogą korzystać młodsi członkowie rodziny i zwierzęta domowe. Wydłużony efekt owadobójczy można osiągnąć stosując środki w mikrokapsułkach - szczególnie w miejscach rzadko uczęszczanych przez ludzi i domowe czworonogi. Są bardziej trwałe i odporne na działanie wysokich temperatur.
By wydłużyć działanie oprysków owadobójczych zaleca się ich stosowanie w połączeniu z adiuwantami. Nie tylko ułatwią rozchodzenie się preparatu na powierzchni roślin, ale również chronią substancję czynną przed promieniowaniem UV i temperaturą, co przekłada się na znacznie dłuższe działanie.
Pamiętaj, że większość preparatów owadobójczych nie ma wybiórczego działania na konkretne grupy owadów, więc może zaszkodzić również tym pożytecznym. Z tego powodu na porę oprysku wybierz wczesny ranek lub wieczór, gdy owady pożyteczne jak pszczoły czy trzmiele wykazują niską aktywność. Z tego powodu również unikaj stosowania oprysku na kleszcze na kwiatach.
Jak często pryskać przeciw kleszczom?
Nie częściej niż raz w miesiącu w okresie od końca marca do sierpnia. Jeśli nie masz podejrzeń, że odwiedzają Cię nieproszeni goście tacy jak gryzonie czy wiewiórki, które mogłyby zawlec nowe kleszcze oprysk na kleszcze można wykonywać nawet rzadziej.
Gdzie użyć oprysk na kleszcze w ogrodzie?
Obszary, na których powinieneś się skupić wykonując oprysk ogrodu przeciw kleszczom obejmują miejsca, w których trawnik spotyka się z drzewami, krzewami, tujami lub inną wysoką roślinnością czy ozdobnymi nasadzeniami a w szczególności miejsca wilgotne i zacienione. Stworzenie dodatkowych barier ze żwiru lub kory drzew iglastych w tych miejscach może również zapobiec roznoszeniu się kleszczy po ogrodzie. Zadbaj również o trawnik. Częste koszenie i utrzymywanie niskiego poziomu trawnika ułatwia zwalczanie kleszczy w ogrodzie.
Ograniczenie dostępu gryzoniom oraz regularna deratyzacja zapobiega wnikaniu szkodników roznoszących kolejne kleszcze. Nie pozostawiaj też karmy dla psów czy kotów w ogrodzie. Sprowadza to do ogrodu jeże, które również są nosicielami kleszczy. Działając w ten sposób zabiegi będzie można powtarzać rzadziej, co przekłada się na znaczną oszczędność dla portfela i dla środowiska.
S. Muenstermann,F. G. R. Rinkanya &N. R. Tome. Tick control in small ruminants with a Cypermethrin ‘pour‐on’ in Kenya. Original Articles. 13 Nov 2008. Pages 399-401.
Buczek A1, Bartosik K1, Kuczyński P2. Evaluation of the effect of various concentrations of selected pyrethroids on the development of Dermacentor reticulatus eggs and larvae. Ann Agric Environ Med. 2013;20(3):447–451
Buczek A1, Bartosik K1, Kuczyński P1.Comparison of the toxic effect of pyrethroids on Ixodes ricinus and Dermacentor reticulatus females. Ann Agric Environ Med. 2014;21(2):263-6.
Buczek A1, Bartosik K1, Kuczyński P2 The toxic effect of permethrin and cypermethrin on engorged Ixodes ricinus females. Ann Agric Environ Med. 2014;21(2):259-62.
Buczek A1, Lachowska-Kotowska P2, Bartosik K3. The effect of synthetic pyrethroids on the attachment and host-feeding behaviour in Dermacentor reticulatus females (Ixodida: Amblyommidae). Parasit Vectors. 2015 Jul 11;8:366.
Buczek A1, Bartosik K2, Buczek W2, Buczek AM2, Kuczyński P2,3. The effect of sublethal concentrations of deltamethrin and alphacypermethrin on the fecundity and development of Ixodes ricinus (Acari: Ixodidae) eggs and larvae. Exp Appl Acarol. 2019 Jun;78(2):203-221.
Grill w ogrodzie, ognisko wieczorem, a zaproszenie otrzymały też komary i inne owady, których nie możesz się pozbyć? Sprawdźmy sposoby i produkty na nie!
Trojszyk ulec to niepozorny chrząszcz, który może zniszczyć twoje zapasy kuchenne i magazynowe. Zobacz, jak go rozpoznać, co atakuje i jak skutecznie się go pozbyć.
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies niezbędnych do działania podstawowych funkcji.
Dodatkowo potrzebujemy twojej zgody na wykorzystywanie plików cookies przez podmioty trzecie w celu korzystania z narzędzi zewnętrznych.
