obrzeżek gołębi zwalczanie, obrzeżek gołębień zwalczanie, obrzeżek gołębi jak się pozbyć, obrzeżek gołębień jak się pozbyć

Obrzeżek gołębi. Jak się pozbyć obrzeżka? Jak go zwalczyć?

Na łamach naszego bloga już wspominaliśmy o obrzeżku gołębim przy okazji artykułu na temat chorób przenoszonych przez ptaki, w szczególności przez gołębie. Warto poświecić mu trochę więcej czasu, bo często stanowi źródło nieporozumień – bywa mylony z takimi insektami jak pluskwa albo pchła, a także ze swoim bliskim krewnym, kleszczem pospolitym. W polskich mediach o obrzeżkach gołębich stało się głośno w 2017 roku, kiedy dokonały one inwazji na komisariat policji w Poznaniu. W jej wyniku pogryzionych zostało 27 funkcjonariuszy, część z nich ucierpiała na tyle, że konieczne okazały się zwolnienia lekarskie, co dobitnie dowodzi, że z obrzeżkiem nie ma żartów.

Obrzeżek gołębi – podstawowe informacje

Obrzeżek gołębień (Argas reflexus), zwany też obrzeżkiem gołębim, to pajęczak zaliczany do tzw. kleszczy miękkich. Jego podstawowymi żywicielami, co zresztą sugeruje nazwa, są gołębie, których krwią się żywi. Rzadziej żeruje na innych ptakach jak wróble czy gawrony. Ze względu na swoją synantropijność (umiejętność przystosowania się do warunków środowiskowych, które zostały silnie przekształcone przez ludzi) stanowi także zagrożenie dla człowieka. Ludzie stają się celem ataków obrzeżka, gdy w jego otoczeniu zabraknie żywicieli pierwszego rzędu, czyli wspomnianych gołębi albo innych ptaków.

Do rzędu kleszczy rodziny Argas, które można spotkać w naszym kraju, należą także obrzeżek polski (A. polonicus) oraz żerujący na nietoperzach obrzeżek nietoperzowiec (A. vespertilionis). Ciekawa historia wiąże się z tym pierwszym. Został on bowiem odkryty przez profesora Krzysztofa Siudę, kiedy pod koniec lat 70. remontowano wieżę kościoła Mariackiego w Krakowie. Wypłoszono z niej wówczas gołębie i zlikwidowano ich gniazda. Po tym fakcie hejnaliści zaczęli się uskarżać na wzmożone ataki obrzeżków. Okazało się, że należały one do nieznanego do tej pory gatunku, który został nazwany Argas polonicus, czyli obrzeżek polski.

Obrzeżek gołębień jest największym przedstawicielem kleszczy miękkich. Dorosła samica osiąga długość do 10,3 mm oraz szerokość do 7,2 mm. Długość ciała dojrzałego samca dochodzi do 8 mm, a szerokość do 5,5 mm. Gołębień jest koloru brązowego albo cielistego. Swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznej obrzeżnej otoczce wokół ciała, która jest wyraźnie jaśniejsza od reszty korpusu.

jak wygląda obrzeżek, obrzeżek wygląd

Gdzie występuje obrzeżek gołębi?

Obrzeżek gołębi występuje na terenie Europy, Ameryki Północnej, Azji Mniejszej oraz Afryki – wszędzie tam, gdzie znajdują się siedliska gołębi dzikich oraz hodowlanych.

Obrzeżki żyją na poddaszach oraz strychach. Są aktywne nocą, w ciągu dnia skrywają się w szparach, szczelinach, pod przedmiotami. W sytuacji, kiedy zabraknie ich naturalnych żywicieli, czyli gołębi, w poszukiwaniu pożywienia są w stanie zawędrować do mieszkań, dostając się do nich poprzez nieszczelności w ścianach bądź oknach, czy też przez otwór wentylacyjny. W mieszkaniach skrywają się wewnątrz mebli, w boazeriach, w szczelinach w podłodze itd.

W odniesieniu do pór roku obrzeżki są aktywne od wczesnej wiosny (końcówka marca) do końca lata (październik). Zimę spędzają w stanie diapauzy, czyli okresowego spowolnienia procesów rozwojowych organizmu, co pozwala im przetrwać trudne warunki środowiskowe. Po przebudzeniu z tego swoistego „letargu” zaczynają energicznie poszukiwać żywicieli.

Jakie zagrożenie stwarza obrzeżek gołębi?

W stadium larwalnym obrzeżki pożywiają się zwykle tylko raz, ale za to bardzo intensywnie, bo potrafią pobierać krew ze swojego żywiciela aż do 8 dni. Nimfy oraz postać dorosła żywią się 1-2 razy w trakcie kalendarzowego roku (ogółem w warunkach laboratoryjnych długość życia obrzeżka może sięgać 10 lat). Jedna konsumpcja trwa średnio od kilkunastu minut do godziny (maksymalnie dwóch).

Jeśli chodzi o ataki obrzeżka gołębiego na człowieka, to głównie dochodzi do nich ze strony dorosłych osobników. Z racji tego, że obrzeżki szybko zaspokajają swój głód i odrywają się od żywiciela, trudno jest zweryfikować, że to one stoją za pogryzieniem.

Jak rozpoznać pogryzienie przez obrzeżka gołębiego?

Miejscowym objawem ugryzienia przez obrzeżka jest niewielka plamka krwotoczna, z której rozwija się pęcherzyk, któremu towarzyszy świąd. Pęcherzyk otoczony jest zaczerwienieniem oraz opuchlizną. Może także wystąpić zapalenie naczyń limfatycznych umiejscowionych w pobliżu miejsca ugryzienia, a także powiększenie pobliskich węzłów chłonnych. Zmiany naskórne mogą utrzymywać się nawet ponad rok od ugryzienia. Ślina, którą obrzeżek wtłacza do naczyń krwionośnych podczas pobierania pokarmu, jest silnym alergenem, stąd oprócz miejscowych oznak ugryzienia, mogą wystąpić także objawy ogólnoustrojowe. Należą do nich m.in. ogólne osłabienie, uczucie niepokoju, brak apetytu, ból brzucha, nudności, biegunka, duszność, zaburzenia wzroku oraz słuchu. Najpoważniejszą bezpośrednią konsekwencją ugryzienia przez obrzeżka jest, w przypadku osób wyjątkowo wrażliwych na składniki jego śliny, wstrząs anafilaktyczny, który może doprowadzić do śmierci (odnotowano takie przypadki).

jak pozbyć się obrzeżków, sposoby na obrzeżki

jak pozbyć się obrzeżków, sposoby na obrzeżki

Jakie choroby przenosi obrzeżek gołębi?

Obrzeżki gołębie są wektorami wielu groźnych chorób. Mogą przenosić np. krętki Borrelii burgdorferi (powodujące boreliozę z Lyme), wirusa kleszczowego zapalenia mózgu, bakterie Salmonelli oraz gorączki „Q”, czy pierwotniaki wywołujące babeszjozę.

Jak chronić się przed obrzeżkiem gołębim?

Podstawowym środkiem zapobiegawczym jest unikanie kontaktu z ptakami, w tym z ich siedliskami oraz odchodami. Dokarmianie gołębi na ulicy jest sytuacją narażającą na przeniesienie się na człowieka larw obrzeżka albo jego dojrzałej postaci.

Również gołębie, które przesiadują na balkonach albo te, które założyły na nich gniazda, stwarzają spore ryzyko, że obrzeżek może dostać się do domu czy mieszkania. Warto zatem zadbać o odpowiednie zabezpieczenie w postaci kolców na ptaki, gołębie czy siatek przeciw ptakom. Dobrze sprawdzą się także spirale na ptaki oraz dźwiękowe i ultradźwiękowe odstraszacze ptaków. Istotnym elementem antyobrzeżkowej profilaktyki jest dbanie o to, by w elewacji budynku oraz we framugach okien nie było żadnych szczelin.

gołębie dokarmianie

Jak pozbyć się obrzeżka?

Oznaką występowania obrzeżka, oprócz przypadków pogryzień, mogą być ślady odchodów pojawiające się w pobliżu jego siedliska. Fekalia przypominają bardzo te, które pozostawia pluskwa – krwawe, zaschnięte plamki. Po ich wykryciu konieczne może okazać się zerwanie tapet, boazerii, czy demontaż parkietu, w celu dostania się do kryjówek obrzeżka.

Na polskim rynku nie znajdziemy dedykowanych preparatów do zwalczania obrzeżków. Problem z kleszczem gołębim, mimo swojej powagi, nie jest tak silnie ugruntowany w świadomości przeciętnego konsumenta, jak problem z pluskwą czy komarem, przez to też producentom nie opłaca się inwestować w żmudne i kosztowne rejestrowanie dedykowanych środków.

Firmy dezynsekcyjne wykonują najczęściej opryski z użyciem koncentratów. Udowodnioną skuteczność w zwalczaniu obrzeżka gołębiego wykazują środki owadobójcze zawierające pyretroidy (np. permentynę, cypermetrynę, deltametrynę) lub karbaminiany (np. karbaryl). Oprysk pomieszczeń zaleca się przeprowadzać minimum trzy razy w odstępach czasowych wynoszących dwa tygodnie. Podczas zabiegu należy uwzględnić miejsca, gdzie wcześniej przesiadywały ptaki, tj. balkony, tarasy, parapety.

Opryski polecane do zwalczania obrzeżka to np. Cimex out oraz bardzo skuteczny i uniwersalny preparat o wydłużonym działaniu Effect Microtech CS. Do użytku miejscowego doskonale nadaje się spray na pająki NO-PEST. Dużym powodzeniem w zwalczaniu owadów i pajęczaków w zamkniętych pomieszczeniach cieszą się również łatwe w użyciu foggery (bomby na owady) – na przykład NO PEST 4Insect Bomb Fogger.

Źródła: Kleszcze.pl, Poradnikzdrowie.pl, RadioZET.pl, Życie Weterynaryjne nr 91 (2016).

Źródła zdjęć: dr hab. Andrzej Górz (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), Unplash.com, Wikimedia Commons.

Pozostałe wpisy

Naturalne sposoby zwalczania ślimaków

Ślimaki potrafią zajść za skórę każdej osobie, która uprawia swój ogródek.

W poniższym tekście radzimy, w jaki sposób poradzić sobie ze ślimakowym kłopotem przy użyciu naturalnych metod.
Jak przygotować i wykonać oprysk owadobójczy w ogrodzie, domu

Przygotowanie skutecznego roztworu oprysku owadobójczego może być kluczowe dla ochrony pomieszczeń i ogrodu przed szkodliwymi owadami. W tym przewodniku przedstawimy krok po kroku, jak sporządzić roztwór oprysku owadobójczego, aby osiągnąć najlepsze rezultaty.
Jak chronić się przed komarami?

Przedstawiamy skuteczne środki pozwalające chronić się przed komarami. Dowiesz się jak chronić się przed ugryzieniami komarów i co użyć gdy swędzi. Poznasz skuteczne preparaty na komary chroniące dorosłych, dzieci i niemowlęta.
Zwalczanie much i komarów w pomieszczeniach

Nie wiesz jak skutecznie i najbezpieczniej pozbyć się latających much i komarów w pomieszczeniach? Przedstawiamy rozwiązania jak zwalczyć muchy i komary w kuchni, sypialni, garażu i innych pomieszczeniach domu czy mieszkania.
Zwalczanie owadów w koszach, zbiornikach na śmieci

Pozbądź się natrętnych owadów przy śmietniku. Poznaj przyczyny, metody zwalczania owadów w koszach na śmieci oraz sposoby zapobiegania problemu.
Jak chronić się przed kleszczami

Jak chronić się przed kleszczami? Nie daj się ukąsić kleszczom. Poznaj skuteczne sposoby na odstraszanie kleszczy.
Szubaki zwalczanie

Mały brązowy chrząszcz lub pasiasta larwa pod dywanem, za meblami, pomiędzy deskami parkietu lub przy listwach przypodłogowych? Szubak Smirnowa. Poznaj sprawdzone sposoby na szubaki i ich larwy w pomieszczeniach.
Jak pozbyć się mrzyków z mieszkania, domu? Skuteczny sposób na mrzyki.

Mrzyk dziewannowiec - jak go rozpoznać, jakie stwarza zagrożenie i jak się go pozbyć? Poznaj sprawdzone sposoby na mrzyki i ich larwy w pomieszczeniach.
Jak pozbyć się szkodników drewna?

Jak rozpoznać, że drewno zostało zaatakowane przez szkodnika? Jakie szkody mogą wyrządzić szkodniki drewna? Dowiedz się jak chronić się przed szkodnikami drewna? Poznaj skuteczne sposoby zwalczania szkodników drewna.
Jakie owady niszczą drewno?

Potocznie szkodniki drewna bywają utożsamiane z jednym konkretnym insektem – kornikiem. Tymczasem jest to bardzo liczna grupa owadów, a paradoksalnie sam kornik w odniesieniu do drewna technicznego (martwego i przetworzonego) nie stwarza dużego zagrożenia. Zobacz zdjęcia szkodników drewna i dowiedz się jaki owad niszczy Twoje drewno, meble i inne drewniane przedmioty. Sprawdź jakie owady uszkadzają drewno
Użądlenie osy, szerszenia, pszczoły, trzmiela - czy może zabić?

Kompendium dotyczące tego: jakie ryzyko stwarzają ich użądlenia, jak się skutecznie chronić przed tymi insektami i bezpiecznie je odstraszać oraz postępować, kiedy niestety dojdzie do ataku.
Strzyżak sarni (jeleni). Jak chronić się przed strzyżakiem?

Strzyżak sarni (jeleni) bywa nazywany przez media „latającym kleszczem”, co może wprowadzać w błąd i wywoływać niepotrzebną panikę.

Z tego tekstu dowiesz się: czym właściwie jest strzyżak, jakie w rzeczywistości stwarza zagrożenie, jak go odstraszyć (w jaki sposób się przed nim chronić).
Jak pozbyć się ślimaków z ogrodu? Skuteczne sposoby na ślimaki.

Inwazja ślimaków to coś, czego chciałby uniknąć każdy właściciel ogrodu. Co robić, aby zminimalizować ryzyko zmasowanego ataku mięczaków na kwiaty czy warzywa? Jakie działania podejmować, aby skutecznie sobie z nimi poradzić, kiedy już się pojawią?

O tym dowiesz się z poniższego tekstu.
Profesjonalna deratyzacja i dezynsekcja. Kiedy wezwać pomoc do problemu ze szkodnikami?

Czasami sytuacja ze szkodnikami staje się na tyle trudna, że konieczne staje się skorzystanie z usług profesjonalnej firmy DDD (dezynsekcja, dezynfekcja, deratyzacja). Dowiedz się nieco o tajnikach pracy takich ekip – np. kiedy trzeba ich wezwać i jak przygotować się na ich przyjazd!
Chrząszcze w domu

Czarne chrząszcze w domu? Spotkałeś chrząszcza na podłodze w domu, piwnicy, garażu lub na strychu i nie wiesz co to może być? Sprawdź najczęściej występujące chrząszcze będące szkodnikami w gospodarstwach domowych.