Naturalne sposoby na szkodniki. Naturalni wrogowie szkodników.

Naturalne sposoby na szkodniki. Naturalni wrogowie owadów i innych szkodników

Entomolodzy podkreślają, że w niedługim czasie stosunkowe nowe gatunki szkodników, które plądrują nasze ogrody, doczekają się swoich naturalnych przeciwników. Chodzi m.in. o ćmę bukszpanową. Przywędrowała ona do Polski w okolicach 2012 roku z Azji. Obecnie nie ma ona naturalnego wroga, więc straty, jakie powoduje w stosunku do upraw bukszpanu, są bardzo duże. Jednak jak zauważa w rozmowie z PAP entomolog prof. Stanisław Czachorowski z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie dbanie o bioróżnorodność w ogrodach lub sadach w perspektywie czasu doprowadzi do pojawienia się stworzenia, w którego jadłospisie znajdzie się ćma bukszpanowa.

Troska o wielkość populacji naturalnych wrogów szkodników oraz insektów w ogrodzie/sadzie jest jedną z biologicznych metod ich odstraszania, która stanowi alternatywę dla stosowania np. bardziej inwazyjnych środków chemicznych.

Jakich naturalnych przeciwników szkodników oraz insektów możemy wyróżnić?

Drapieżne owady i pajęczaki

Do tej kategorii naturalnych przeciwników szkodników i insektów należą m.in. larwy biedronek, które żywią się mszycami, owadami łuskowatymi, małymi gąsienicami czy roztoczami. Chrząszcze ziemne zjadają gąsienice, ślimaki i jaja koników polnych. Niektóre gatunki nicieni entomopatogennych są ważnymi drapieżnikami owadów i innych bezkręgowców. Rozprzestrzeniają się one w glebie i infekują żywicieli insektów. Po dostaniu się do organizmu owada wnikają w jego hemolimfę i uwalniają symbionty bakteryjne, które rozmnażają się, produkując przy tym trujące toksyny. Z kolei drapieżne roztocza żywią się innymi roztoczami-szkodnikami, wciornastkami (niszczącymi tkanki roślinne) oraz jajami owadów. Dużą rolę w zwalczaniu insektów odgrywają różne gatunki pająków.

drapieżne owady

Parazytoidy

Parazytoidy są stworzeniami, które składają swoje jaja wewnątrz ciała lub na ciele ofiary. Rozwijające się larwy żywią się tkanką żywiciela, co prowadzi do jego śmierci. Jednym z najskuteczniejszych eliminatorów szkodników w świecie owadów, jeśli chodzi o parazytoidy, są pasożytnicze osy. Osa gąsienicznikowata składa swoje larwy w organizmach gąsienic. Osa męczelkowata oprócz gąsienic atakuje również inne owady, w tym mszyce. Należąca do os chalcydoidowych Encarsia formosa (dobrotnica szklarniowa) może pasożytować na ponad 15 gatunkach mączlika, który żeruje na spodnich częściach liści roślin ozdobnych oraz warzywnych, np. kapusty. Osa składa jaja na łuskach młodych mączlików, prowadząc do obumierania tkanek tego szkodnika. Oprócz pasożytniczych os w ograniczaniu populacji szkodliwych dla upraw owadów biorą udział także muchy rączycowate. Warto dodać, że gatunki os aktywnie łownych używane są do ograniczania populacji karaluchów.

parazytoidy

Patogeny

Wykorzystywane do zwalczania szkodników oraz insektów są również mikroorganizmy chorobotwórcze: grzyby, bakterie, wirusy. Dość szybko zabijają one swoich nosicieli. Często używane są jako biopestycydy.

Grzyby entomopatogenne cechują się działaniem pasożytniczym. Beauveria bassiana zwalcza wiele szkodliwych względem upraw owadów, do których należą m.in. mączliki, wciornastki, mszyce oraz ryjkowce. Lecanicillium stosuje się przeciwko meszkom, wciornastkom i mszycom. Metarhizium to poważny wróg chrząszczy, szarańczy oraz koników polnych.

W przypadku bakterii główną ścieżką ich działania jest infekowanie szkodnika lub insekta poprzez jego układ pokarmowy. Następnie dochodzi do ich namnażania się oraz wytwarzania toksyn w organizmie nosiciela, co upośledza jego funkcjonowanie i w konsekwencji prowadzi do śmierci.

patogeny

Bacillus thuringiensis to bakteria żyjąca w glebie. Jest bardzo często wykorzystywana w biologicznym zwalczaniu szkodników takich jak m.in. chrząszcz czy ćma. Inną bakterią-pogromczynią szkodników jest Paenibacillus popilliae, która cechuje się dużą skutecznością w eliminowaniu larw chrząszczy japońskich. Warto podkreślić, że jest ona niebezpieczna konkretnie dla tego gatunku chrząszcza, natomiast nie stanowi zagrożenia dla innych bezkręgowców oraz dla kręgowców.

Wirusy również mogą być narzędziem biologicznego redukowania populacji szkodników i insektów. Przykładem są bakulowirusy. Wielokapsydowy wirus poliedrozy jądrowej był wykorzystywany do walki z ćmą brudnicą nieparką (Lymantria dispar), która pustoszyła całe połacie lasów w Ameryce Północnej. Aplikację przeprowadzono poprzez spryskanie zalesionych obszarów roztworem zawierającym ten drobnoustrój. Larwy ćmy infekują się wirusem poprzez zakażony pokarm. Po śmierci rozkładające się szczątki pozostawiają cząsteczki wirusa na liściach, co powoduje zarażanie się przez kolejne larwy.

Ssaki, ptaki, płazy

W przypadku gryzoni skutecznie eksplozji ich liczebności przeciwdziałają koty. Są one jednak dość nieporadne w przypadku radzenia sobie z już istniejącą pokaźną populacją. Podobną rolę odgrywa sowa płomykówka zwyczajna. W celu zadbania o jej obecność w pobliżu ogrodu/pola uprawnego buduje się specjalne skrzynki lęgowe. Z kolei ropuchy oraz nietoperze przede wszystkim kontrolują populację insektów. Te drugie w ciągu godziny potrafią złowić nawet tysiąc owadów. Dużą skutecznością w redukowaniu liczby insektów mogą pochwalić się również jerzyki zwyczajne. Para tych ptaków w ciągu doby jest w stanie upolować dla swojego potomstwa do 20 tys. takich stworzeń.

mysz

Odstraszanie szkodników i insektów

Jaja lub larwy np. parazytoidów, czyli naturalnych wrogów szkodników oraz insektów sprzedawane są na rynku komercyjnym. Zarodniki zabójczych dla szkodników bakterii dostępne są w formie proszku, który rozpuszcza się w wodzie i następnie rozpyla na rośliny.

Jako uzupełnienie tych metod biologicznego zwalczania szkodników i insektów można stosować też inne środki. Często ze względu na różnorakie ograniczenia jedynym wyjściem jest użycie preparatów chemicznych. W przypadku sposobów na radzenie sobie ze szkodnikami ze świata owadów można wyróżnić preparaty na owady biegające oraz środki i preparaty na owady latające. Dużą popularnością cieszą się również opryski, czyli środki i preparaty owadobójcze w koncentratach. Mniej inwazyjną metodą jest wykorzystujący ultradźwięki odstraszacz owadów.

Zastanawiasz się jak pozbyć się myszy albo jak pozbyć się szczura? Intryguje Cię najlepszy sposób na kreta i na nornice? Jeżeli nie masz warunków do utrzymania licznej populacji np. płomykówki w pobliżu swojego ogrodu lub pola uprawnego, to bardzo uniwersalnym wyjściem będzie niesłyszalny dla ludzkiego ucha odstraszacz gryzoni.

Źródła: npic.orst.edu, naukawpolsce.pap.pl, canr.msu.edu, en.wikipedia.org, Ekonomia i środowisko nr 4 (59).

Źródła zdjęć: unplash.com, flickr.com.

Pozostałe wpisy

Jak pozbyć się szkodników drewna?

Jak rozpoznać, że drewno zostało zaatakowane przez szkodnika? Jakie szkody mogą wyrządzić szkodniki drewna? Dowiedz się jak chronić się przed szkodnikami drewna? Poznaj skuteczne sposoby zwalczania szkodników drewna.
Jakie owady niszczą drewno?

Potocznie szkodniki drewna bywają utożsamiane z jednym konkretnym insektem – kornikiem. Tymczasem jest to bardzo liczna grupa owadów, a paradoksalnie sam kornik w odniesieniu do drewna technicznego (martwego i przetworzonego) nie stwarza dużego zagrożenia. Zobacz zdjęcia szkodników drewna i dowiedz się jaki owad niszczy Twoje drewno, meble i inne drewniane przedmioty. Sprawdź jakie owady uszkadzają drewno
Użądlenie osy, szerszenia, pszczoły, trzmiela - czy może zabić?

Kompendium dotyczące tego: jakie ryzyko stwarzają ich użądlenia, jak się skutecznie chronić przed tymi insektami i bezpiecznie je odstraszać oraz postępować, kiedy niestety dojdzie do ataku.
Strzyżak sarni (jeleni). Jak chronić się przed strzyżakiem?

Strzyżak sarni (jeleni) bywa nazywany przez media „latającym kleszczem”, co może wprowadzać w błąd i wywoływać niepotrzebną panikę.

Z tego tekstu dowiesz się: czym właściwie jest strzyżak, jakie w rzeczywistości stwarza zagrożenie, jak go odstraszyć (w jaki sposób się przed nim chronić).
Jak pozbyć się ślimaków z ogrodu? Skuteczne sposoby na ślimaki.

Inwazja ślimaków to coś, czego chciałby uniknąć każdy właściciel ogrodu. Co robić, aby zminimalizować ryzyko zmasowanego ataku mięczaków na kwiaty czy warzywa? Jakie działania podejmować, aby skutecznie sobie z nimi poradzić, kiedy już się pojawią?

O tym dowiesz się z poniższego tekstu.
Profesjonalna deratyzacja i dezynsekcja. Kiedy wezwać pomoc do problemu ze szkodnikami?

Czasami sytuacja ze szkodnikami staje się na tyle trudna, że konieczne staje się skorzystanie z usług profesjonalnej firmy DDD (dezynsekcja, dezynfekcja, deratyzacja). Dowiedz się nieco o tajnikach pracy takich ekip – np. kiedy trzeba ich wezwać i jak przygotować się na ich przyjazd!
Chrząszcze w domu

Czarne chrząszcze w domu? Spotkałeś chrząszcza na podłodze w domu, piwnicy, garażu lub na strychu i nie wiesz co to może być? Sprawdź najczęściej występujące chrząszcze będące szkodnikami w gospodarstwach domowych.
Wtyk amerykański
Tajemnicza amerykańska pluskwa.

Wtyk amerykański zwany również amerykańską pluskwą, to nowy, inwazyjny gatunek pluskwiaka. Czy gryzie ludzi? Czy przenosi choroby? Jak wygląda? Jak pozbyć się wtyka amerykańskiego? Sprawdź!
Myszy za ścianą?

Sprawdź nasze porady jak pozbyć się myszy i szczurów z regipsów, ścianek działowych, sufitu.
Gryzki w domu. Jak pozbyć się tych psotników?

Gryzki zwane również psotnikami są bardzo częstymi gośćmi w naszych domach. Czy gryzki gryzą? Jak pozbyć się gryzków, psotników z domu? Co na gryzki? Sprawdź skuteczne sposoby i sprawdzone środki.
Ćmianki – małe muszki w łazience

Małe muszki w łazience/kuchni, małe ćmy w łazience, muchy kanalizacyjne..Jak pozbyć się ćmianek? Poznaj sprawdzone sposoby na zwalczanie ćmianek
Wszoły - jak się pozbyć? Co na wszoły?

Co na wszoły? Jak zwalczyć wszoły? Porady oraz rekomendacje. Sprawdzone środki, preparaty posiadające pozytywne opinie.
Jak pozbyć się pająków z domu?

Czy pająki gryzą? Czy pająki przenoszą choroby? Skąd biorą się pająki w domu? Co na pająki? Jak zwalczyć pająki? Sprawdź!
Co na mrówki w samochodzie?

Sprawdź, jak pozbyć się mrówek z samochodu. Czego użyć na mrówki w aucie?
Owady domowe, czyli jakie?

Jakie owady najczęściej występują w domu lub mieszkaniu? Jak rozpoznać „robaki domowe”? Metody i sposoby zwalczania.